انواع ضایعه های مغزی کدامند؟ یکی از انواع ضایعه های مغزی هماتوم ها یا خونریزی های داخل جمجمه می‌باشد. به طور کلی چندین نوع خونریزی داخل جمجمه وجود دارد. هماتوم اکسترادورال (یا خونریزی بیرون از سخت شامه)، هماتوم سودورال (یا هماتوم زیر سخت شامه ای )که خود به دو قسمت هماتوم درون سخت شامه حاد و هماتوم داخل سو دورال یا داخل سخت شامه مزمن تقسیم بندی میشود و سرانجام خونریزی های داخل مغز از انواع خونریزی های داخل جمجمه هستند. در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی درباره دسته بندی ضایعه های مغزی بیان کنیم، پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
انواع ضایعه های مغزی
یکی از انواع ضایعه های مغزی هماتوم ها یا خونریزی های داخل جمجمه می‌باشند. به طور کلی چندین نوع خونریزی داخل جمجمه وجود دارد که این ضایعه ها عبارتند از:
اکسترادورال یا هماتوم بیرون سخت شامه
اولین خونریزی داخل جمجمه اکسترادورال یا هماتوم بیرون سخت شامه است، یعنی خونریزی که بین جمجمه و مغز انجام میشود. در بیرون بافتی که مغز را در بر میگیرد سخت شامه محسوب میشود، معمولا یک مجموعه خونی است که بین قسمت داخلی استخوان و سخت شامه قرار دارد. منشأ این خونریزی ها یک ضایعه سرخرگی است که بیشتر مواردسرخرگی به نام سرخرگ مننژ میانی دچار خونریزی می‌گردد این سرخرگ که در بین گیجگاه است. تماتون آمستردام دورال اولین علت مرگ و میر در جوان هایی است که دچار ضربه مغزی می‌شوند. بعضی اوقات امکان دارد استخوان باعث این نوع از خونریزی ها شود. خونریزی بیرون سخت شامه یا اکسترادورال به طور معمول مردان جوان را بیشتر درگیر می‌کند. شصت درصد افرادی که این خونریزی ها را تجربه می‌کنند، بین ده سال و چهل سال هستد. در بین افراد پیر به خاطر اینکه سخت شامه به استخوان چسبیده، احتمال رخ دادن این موضوع بعد از شصت سالگی بسیار کم می‌باشد.
خونریزی هماتوم سو دورال حاد یا هماتوم درون سخت شامه حاد
دومین نوع خونریزی هماتوم سو دورال حاد یا هماتوم درون سخت شامه حاد است که یک مجموعه خون می‌باشد که بین سخت شامه و مغز قرار دارد. سخت شامه پرده ای است که مغز را میگیرد. بنابراین خون بین مغز و سخت شامه می‌باشد. این نوع خونریزی معمولا به خاطر خونریزی سیاهرگی است و باعث میشود که این خونریزی ایجاد شود.
خونریزی های داخل مغز
سومین خونریزی ها، خونریزی های داخل مغز هستند، یعنی داخل قشر مغز قرار دارند. این نوع از خونریزی ها معمولا به صورت یک توده ی گرد هستند که معمولا در داخل قسمتی از مغز انجام می‌شوند. معمولا علت خونریزی های داخل مغز ضربه های شدید می‌باشد. به طور مثال بیماری که یک ضربه شدیدی خورده بر اثر قانون اینرسی یا قانون ماند، ضربه و حرکت تند و حرکت کند پیش آمده و خونریزی ایجاد میشود.
بیشتر بخوانید: تومور مغزی و علائم آن
خونریزی های داخل سخت شامه مزمن
آخرین مورد از خونریزی ها، خونریزی های داخل سخت شامه مزمن است که این معمولا در افراد پیر یا کودکان دیده شده و در جوانان کمتر دیده میشود.
علائم خونریزی های داخل جمجمه
هر کدام از خونریزی های داخل جمجمه نشانه هایی دارند که در ادامه آن ها را بیان می‌کنیم:
هماتوم اکسترادورال
هماتوم اکسترادورال یا بیرون سخت شامه ای معمولا باعث از دست دادن هوشیاری اولیه میشود. بیمار بعد از ضربه بلافاصله بیهوش شده سپس به خودش می‌آید. بعد از به خود آمدن آرام آرام بی حال شده و هوشیاری خود را از دست داده و وارد کما میشود. در صورتی که این بیماران درمان نشوند، این موضوع باعث جابجایی قشر مغز و سرانجام مرگ خواهد شد. بنابراین تشخیص خونریزی بیرون سخت شامه یا هماتوم اکسترادورال موردی اورژانسی است و باید سریع برش نگاری رایانه ای یا سیتی اسکن را انجام داد. در صورت وجود این خونریزی ها عمل جراحی به صورت اورژانسی انجام میشود که در طی آن در محلی که خونریزی وجود دارد یک کرانیوتومی یا باز شدن جمجمه انجام میشود سپس خونریزی برطرف میشود و رگی که پاره شده بسته شده و بیمار نجات پیدا می‌کند. علائم دیگری که می‌تواند از خود نشان دهد شامل فلج یک طرفه، کوری افزایش فشار داخل جمجمه و … می‌باشد.
هماتوم درون سخت شامه حاد
هماتوم درون سخت شامه حاد یا همون هماتوم سو دورال حاد هم به همین شکل نشانه های بسیار سریعی از خود نشان می‌دهد. ممکن است بلافاصله اغمای اولیه یا کمای اولیه رخ دهد. در برخی موارد نیز ممکن است موجب فلج دست و پا و افزایش فشار داخل جمجمه شود. خونریزی های داخل قشر مغز معمولا اگر تنها باشند و با خونریزی های دیگری همراه نباشند کاهش هوشیاری کمی می‌دهند ولی بیمار داخل کما نمی‌رود و ممکن است مشکلاتی مانند فلج شدن یک دست، فلج شدن یک پا یا مشکلاتی به این شکل داشته باشد.
بیشتر بخوانید: جراحی قاعده جمجمه
خونریزی داخل سخت شامه مزمن
در خونریزی داخل سخت شامه مزمن معمولا تابلوی بالینی یا نشانه های بالینی بسیار آرام می‌باشد. یعنی بیمار ممکن است امروز ضربه خورده باشد، مدتی سردرد داشته باشد و از فعالیت بدنی او کم شده و بی حال به نظر برسد. این خونریزی خود را در طول یک الی چهار هفته نشان می‌دهد. خونریزی داخل سخت شامه مزمن بیشتر در افراد پیر یا نوزادان مشاهده شده است. در برخی موارد نوزاد هیچ علائمی ندارد و پزشک متوجه میشود که جمجمه ی او بزرگ شده است زیرا در نوزاد هنوز به اصطلاح فرق های سر (ملاج)بسته نشده اند و می‌تواند موجب افزایش این خونریزی ها شود.
درمان انواع ضایعه های مغزی
طبعا تشخیص همه ی خونریزی ها با یک برش نگاری رایانه یا سیتی اسکن مشخص است و درمان بر اساس شرایط بیمار انجام میشود. در رابطه با درمان خونریزی اکسترادورال معمولا مرگ و میر حدود پنج درصد بوده و اگر در زمان مناسب تشخیص داده شود پزشک می‌تواند درمان مناسب را مورد استفاده قرار داده و بیمار پس از مدتی به زندگی قبلی خود بازگردد. روش درمان هماتوم سو دورال یا هماتوم درون سخت شامه هم معمولا جراحی است. هر حال در تمامی موارد همیشه باید بیمار را مورد به مورد مد نظر قرار داد.