آسیب شناسی و نشانه های تومورهای مغزی

آسیب شناسی و نشانه های تومورهای مغزی از موضوعات مهمی است که باید به آن پرداخت. در این مقاله قصد داریم نشانه های تومور مغزی و برخی از انواع آن را برای شما بیان کنیم، پس تا انتهای مقاله برای کسب اطلاعات بیشتر با ما همراه باشید.

نشانه های تومور مغزی

یکی از نخستین نشانه های تومور های مغزی نشانه های افزایش  فشار حجمی است به دلیل این که جمجمه یک جعبه یا یک محلی است که غیر قابل انبساط می‌باشد. به همین علت هر چیزی که داخل جمجمه افزوده شود باعث مشکلات و فشار هایی بر بافت های عصبی شده و جا تنگ می‌شود. به همین علت نشانه های تومور مغزی را به چند دسته می‌توانیم تقسیم کنیم:

فشار بر بافت های حیاتی بدن مانند کانون های حرف زدن، حرکت های دست و پا و حتی قسمت های حیاتی تر مانند تنفس و…

افزایش فشار داخل جمجمه که خود نشانه های مخصوصی دارد. این نشانه ها شامل تهوع، استفراغ، دوبینی و تاری دید و خواب آلودگی در مراحل اول و سپس کاهش هوشیاری و اغما می باشد..

نشانه بعدی که ممکن است ایجاد شود و دنباله این دو نشانه است، هیدروسفالی یعنی افزایش حجم بطن های مغز است  که آن هم زمانی رخ می‌دهد که فشار یک تومور باعث شود راه های مخاطی جذب مایع مغز مسدود شود در این صورت بطن بزرگ شده و فشار داخل جمجمه ایجاد می‌شود.

ساز و کاری که بسیار در تومورها شایع است ایجاد آماس یا تورم یا به زبان لاتین اِدِم است. زمانی که ما یک تومور داریم این ها باعث می‌شود که یک واکنش آماسی در مغز ایجاد شود. سلول ها و یاخته ها با ترشح مایع قصد ایجاد مکانیزم دفاعی را دارند. ایجاد آماس خود باعث افزایش فشار داخل جمجمه و ایجاد نشانه هایی می‌شود که در زمان مناسب مفصل در مورد آن صحبت خواهیم کرد.

فشار یا جابه جایی و درگیری بافت های مغزی

زمانی که یک حجمی داخل مغز بر اثر تومور ایجاد می‌شود، دو موضوع غیر از مواردی که قبلا بیان کردیم پیش می‌آید:

1.فشار بر بافت های مغزی تا آن جایی که امکان دارد.

2.درگیری و گیر افتادن

تنها راه فرار بافت های مغزی در داخل جمجمه فورانون مگنوم یا سوراخ بزرگ است. این سوراخ بزرگ در واقع مغز را با نخاع ارتباط داده و در داخل قاعده جمجمه قرار دارد. زمان که فشار زیادی در داخل ناحیه ایجاد می‌شود، با توجه به این که استخوان ها قابل انبساط نیستند قسمت هایی از مغز مخصوصا بافت ها و ساقه های مغز به سمت جایی که فشار کمتری دارند یعنی همان فورامن مگنوم یا سوراخ بزرگ کشانده می‌شود.

تومورهای گیلیال نزد بزرگسالان

تومورهای گلیال ناشی از یاخته های گلیوم (که یاخته های نگهدارنده بافت ها و نورون ها) هستند. این تومور ها شامل آستراسیتوم و الیگوداندریوگلیوم می‌شود. تومورهای گیلیال معممولا 50 درصد تمام تومورهای مغزی در فرد بالغ را تشکیل میدهند. که 90 درصد آن ها آستراسیتوم ها هستند. و 10 درصد موارد دیگر از جمله الیگوداندریوگلیوم و اپاندیمم. سن متوسط کشف یک تومور آستراسیتوم خوش خیم یعنی درجه یک و دو و الیگوداندریوگلیوم معمولا حدود 40 سال است. در آستراسیتوم درجه سه سن متوسط  46 سال و گلادیو بلاستوم 56 سال می‌باشد.

آستراسیتوم 

همانطور که اشاره شد یک تقسیم بندی دوماه و دو پر که یک آسیب شناسی فرانسوی آن را گفته و در حال حاضر همه جا مورد استفاده قرار می‌گیرد. آستراسیتوم به چهار دسته تقسیم می‌شود درجه یک و دو که خوش خیم بوده و درجه سه و چهار که بدخیم هستند. به بخش چهارم گلادیو بلاستوم گفته می‌شود. معمولا زمان بین اولین نشانه و تشخیص سه ماه است. البته این زمان به دلیل حساسیت های پزشک و درخواست تصویربرداری این زمان کمتر شده است. نشانه هایی که بیشتر شایع هستند شامل سردرد، تشنج، مشکلات رفتاری و افسردگی، ضعف، نشانه های مورمور قسمت هایی از بدن، ورم عصب بینایی

راه های تشخیص که می‌توان نام برد: برش نگاری رایانه ای یا سی تی اسکن که با آن می‌توان تشخیص داد و بعد از آن نگاره ی تشدید سیانور ای که علاوه بر تشخیص در 80 درصد موارد می‌توان نوع آسیب شناختی تومور را هم تشخیص دهیم. به علاوه این تصویربرداری به ما کمک می‌کند که متوجه شویم چگونه و از کجا تومور را برداریم. جراحی روشی است که برای درمان تومورهای بدخیم مورد استفاده قرار می‌گیرد. نظر تمام استادان بزرگ مانند پروفسور سمیعی و تجربه ی بنده این است که هر چه زودتر تومور را برداریم امید به زندگانی بیمار بیشتر خواهد شد. تا جایی که امکان دارد باید تومور را برداریم. این نوع تومورها به شکل کوه یخی هستند یعنی قسمت زیادی از آن ها را در تصویربرداری می‌بینیم و قسمت هایی را نمی‌بینیم. به همین علت تا جایی که امکان دارد با عمل جراحی آن مواردی را که در تصویر می‌بینیم به همراه یک سانتی متر اطراف آن را در صورت اجازه دادن بافت های مغزی برمی‌داریم. بسیاری از موارد مانند سن بیمار به ما اجازه ی جراحی نمی‌دهند مثلا در افراد بالای 70 سال باید ببینیم که آیا می‌توانیم این تعادل بین سودمندی و ضرر را به نفع بیمار برقرار کنیم. البته امروزه با پیشرفت های بیهوشی بیماران مسن تر را نیز می‌توانیم عمل کنیم. دومین روش درمانی پرتو درمانی، و شیمی درمانی سومین مرحله ای است که برای تومورها می‌توانیم در نظر بگیریم. در مورد آستراسیتوم های درجه یک و دو هنوز اتفاق نظر وجود ندارد و بسیاری از پزشکان معتقدند به دلیل خوش خیم بودن این تومورها فقط نیاز است یک پیگیری کافی انجام دهیم و در صورت بدخیم شدن راه های درمانی که در بالا ذکر شد را انجام دهیم اما نظر استاد بزرگ پروفسور سمیعی و تجربه ی بنده نشان داده که هر چه زودتر حتی این نوع از تومورها را عمل کنیم نتیجه ی بهتری خواهیم گرفت. زیرا آستراسیتوم های درجه یک و دو بین 5 تا 10 سال بعد به شکل بدخیم تبدیل خواهند شد. در مورد الیگوداندریوگلیوم نیز مانند آستراسیتوم ها است. نظر برخی این است که باید صبر کنیم اما نظر بنده این است که حتما باید عمل جراحی انجام شود. در مورد تکنیک های جراحی یا نوع جراحی بهترین نوع درمان طوری است که ما بتوانیم اکثر تومور را برداریم. برای این کار بر اساس محل تومور چندین راه است. می‌توانیم از راه پیشانی، گیجگاهی, آهیانه ای، پس سری و … وارد مغز شده و تومور را برداریم..

تومور اپاندیموم

حدود 3 تا 5 درصد تومورهای مغزی را تشکیل می‌دهد. اپاندیموم یک بافتی است که بافت ها و بطن های مغز را می‌پوشاند. چندین نوع اپاندیموم داریم که جنبه آسیب شناختی دارند و از نظر بالینی بسیار مهم نبوده  و بر اساس آن است که تشخیص می‌دهیم پرتو درمانی یا شیمی درمانی انجام دهیم یا خیر. اپاندیموم ها می‌توانند هم  تومورهای داخل بطن های مغزی  هم خارج بطن های مغزی باشند. شایع ترین نشانه این بیماری افزایش فشار داخل جمجمه است که شامل سردرد، تهوع و استفراغ و عصب بینایی متورم می‌باشد. این افزایش فشار داخل جمجمه می‌تواند متقاطع باشد یک دفعه باعث فشار شده و مشکلاتی برای آن پیش می‌آید. سپس نورون از آن ها رد شده یک نورون بهتر شده و دوباره نورون که می‌تواند به صورت مداوم باشد. غیر از این نشانه هایی که می‌توانیم داشته باشیم تشنج، ضعف نیمه ای از بدن، مشکلات بینایی، مشکلات قضاوت و افسردگی و فلج برخی اعصاب مغزی برخی اوقات خونریزی مغزی نیز می‌تواند نشانه این تومور باشد. در مواردی که در قسمت های پشتی است معمولا مشکلات دیگری نیز به غیر از افزایش فشار داخل جمجمه خواهیم داشت که شامل مشکلات تعادل، فلج صورت، مشکلات ناشی از کاهش شنوایی، دوبینی، مشکلات راه رفتن، نشانگان مخچه می‌باشد. روش های تشخیص همان برش نگاری رایانه ای و نگاره ی تشخیص مغناطیسی است که در تشخیص به ما کمک خواهد کرد. اولین درمان روش جراحی و بر اساس نوع آسیب شناختی تومور می‌توانیم پرتودرمانی و شیمی درمانی را انجام دهیم.