در هنگام ضربه مغزی چه اقداماتی باید انجام شود؟ هرگونه ضربه به سر در حوزه ی جراحی مغر و اعصاب به عنوان آسیب های تروماتیک مغزی شناخته می‌شود. در این مقاله قصد داریم با توجه به توصیه های دکتر مستوفی اقداماتی که هنگام ضربه مغری باید انجام شود را برای اطلاعات بیشتر بیان کنیم، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
آزمایش بالینی
اولین کاری که باید در هنگامی که ضربه مغزی پیش می‌آید انجام شود آزمایش بالینی است. آزمایش بالینی باید کامل بوده و تمام مغز و بدن را در نظر بگیرد. برای بررسی این موضوع پزشک اول باید بررسی کند که بیمار هوشیار است یا خیر. برای این کار در تمام دنیا یک نردبانی با معیاری مورد استفاده قرار میگیرد به نام معیار گلاسکو که شامل سه قسمت است. قسمت اول باز شدن چشم، قسمت دوم پاسخ کلامی بیمار و سوم پاسخ حرکتی بیمار است. نردبان گلاسکو بیمار هشیار کامل یا معیار گلاسکوی او 15 است. بیماری که مرگ مغزی بوده نردبانش سه است بیماری در اغما یا کما معیار پایین تر از هفت دارد . پس اولین مرحله در آزمایش بالینی بیمار ضربه مغزی تعیین این است که پزشک متوجه شود نردبان گلاسکوی او به چه صورت بوده و عدد آن چند است. در ادامه آزمایش های بالینی پزشک باید اقدامات زیر را انجام دهد. بعد از بررسی عدد گلاسکوی بیمار، پزشک باید بررسی کند که عدم تقارن در بدن وجود دارد یا خیر. برای مثال اولین کاری که باید انجام دهد، دیدن مردمک چشم است. اگر مردمک افزایش داشته باشد و به نور پاسخ ندهد یعنی امکان خونریزی وجود دارد.
معیارهای گلاسکو
همان طور که بیان شد گلاسکو از سه ستون تشکیل شده است. حرکت چشم ها که از یک تا چهار، پاسخ کلامی که از یک تا پنج و پاسخ حرکتی که از یک تا شیش می‌باشد. در ادامه به توضیح این موارد می‌پردازیم:
حرکت چشم ها: اگر بیمار به طور خود به خود چشم هایش را باز کند دارای شماره 4، اگر با صدا باز کند شماره 3، اگر با درد چشم هایش را باز کند برای مثال از او نیشگونی بگیریم یا کاری انجام دهیم که دردش بیاید، در این صورت شماره دو و اگر با هیچ کاری چشم هایش را باز نکند یک است.
پاسخ کلامی: ستون دوم حرکت ها پاسخ کلامی است اگر بیمار درست صحبت کرده و حرف‌هایش مفهوم باشد در این صورت شماره پنج میگیرد. اگر کلمات جمله هایش درست بوده ولی معنایی نداشته باشد و خیلی ارتباطی به شرایطش نداشته باشد یعنی در مورد 10 سال پیش مطلبی را بیان کند در این صورت پزشک به او شماره چهار می‌دهد. اگر جمله های فرد نامفهوم باشد شماره سه، در صورتی که فقط صداهایی از فرد بیرون آید ولی هر جمله یا کلمه مفهومی نگوید در این صورت شماره دو و اگر هیچ حرفی از دهانش خارج نشود ، پزشک به او شماره یک می‌دهد.
پاسخ حرکتی: ستون سوم پاسخ حرکتی است. در صورتی که بیمار کار خواسته شده توسط پزشک را انجام دهد امتیاز شش، اگر در صورت احساس درد دست خود را به سمت درد ببرد در این صورت امتیاز پنج، در صورتی که با احساس درد فقط دست های خود را به سمت بالا خم کند شماره ی چهار، اگر در صورت احساس درد دست هایش را دراز کند شماره سه و اگر بیمار فقط یه حرکت بسیار کوچکی انجام دهد دو و اگر هیچ حرکتی نکند شماره یک میگیرد.
آزمایش های پیرابالینی یا پاراکلینیک
آزمایش های پیرابالینی یا پاراکلینیک شامل برش نگاری رایانه ای یا همان اسکن است که باید نه تنها از مغز انجام شود بلکه در شرایطی که پزشک احتمال مشکل ستون مهرگان را می‌دهد باید از تمام نخاع هم انجام شود تا پزشک بررسی کند که شکستگی و خونریزی در مکان دیگر وجود دارد یا خیر.
بررسی فشار داخل جمجمه
مرحله سوم بررسی فشار داخل جمجمه است. پزشک علاوه بر بررسی بالینی و برش نگاری رایانه ای یا سی تی اسکن باید مونیتراژ یا کنترل فشار داخل جمجمه را به طور زنده اندازه گیری کند مونیتوراژ کابل کوچکی است در زیر جمجمه. پزشک مونیتراژ را داخل سوراخی در جمجمه قرار داده و به طور مرتب فشار داخل جمجمه را روی یک صفحه می‌بیند. این روش مانند نوار مغز معمولی است که پزشک مشاهده می‌کند که آیا براساس آن درمان به طور دائم انجام می‌شود یا خیر. بلافاصله که فشار جمجمه بالا می‌رود پزشک دارویی به بیمار می‌دهد که فشار داخل جمجمه پایین بیاید. درمان اصلی در این شرایط این است که پزشک بتواند بیمار را از خطر سکته ی مغزی نجات دهد. به این دلیل که مرگ و میر در شش ساعت اول بسیار بالاست و در این مدت خون بسیار کم به مغز رسیده و اکسیژن در این صورت به سوی مغز بسیار کم می‌رسد.
بیشتر بخوانید: انواع تومورهای داخل مغز شامل چه مواردی می‌شود؟
اقدامات لازم از زمان تعیین تا درمان ضربه مغزی
کمک رسان یا امدادگر بلافاصله باید علائم حیاتی را مشخص کند و بررسی کند بیمار چه شرایطی دارد. اگر گلاسکوی بیمار کمتر از هفت باشد یعنی که داخل کما است. بیمار حتما باید اینتوبه شود یعنی برای رسیدن اکسیژن خون کافی به مغز در داخل نای بیمار لوله گذاشته‌شود در این صورت میزان co2 کم می‌شود. بیمار پس از بررسی حتما باید تصویربرداری شود به همین منظور اورژانس باید بیمار را به بیمارستان تخصصی برده تا پزشک مغز و اعصاب اقدامات لازم را انجام دهد.