تشخیص و درمان تنگی کانال نخاع کمری یکی از موضوعاتی که اهمیت زیادی دارد. تنگی کانال نخاع کمری یک بیماری شایع است که میتواند باعث درد و ناتوانی قابل توجهی شود. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب برای مدیریت علائم و جلوگیری از عوارض طولانی مدت ضروری است. افرادی که علائم تنگی نخاعی را تجربه میکنند باید برای دریافت تشخیص دقیق و ایجاد یک برنامه درمانی شخصی به دنبال مراقبت های پزشکی باشند.
کانال تنگ چگونه تشخیص داده میشود؟
به طور کلی کانال تنگ با تشخیص های افتراقی تشخیص داده میشود. برای تشخیص های افتراقی چند مورد را باید در نظر گرفت. مورد اول مشکلات سرخرگی اندام زیرین میباشد که معمولا در افرادی که پیر، چاق و در برخی موارد مبتلا به دیابت باشند میتوان تشخیص افتراقی انجام داد و این موضوعات ذکر شده حتما باید مدنظر قرار گرفته شود. دوم مشکلات ناشی از نخاع و سوم مشکلات از کاهش ویتامین ها یا نقصان ویتامین ها را باید مد نظر قرارداد. غیر از این موارد ذکر شده بیماری های نروپاتی یا رنج های عصبی در اثر بیماری هایی مثل دیابت و … را نیز باید در نظر قرار گرفت. سرانجام برای تشخیص نشانگان پای بدون استراحت یا یا به زبان شکسپیر rest less legs sign باید موارد زیر را انجام داد:
رادیوگرافی
برای تشخیص تنگی کانال نخاع کمری، اولین کار انجام پرتونگاره یا عکس رادیوگرافی میباشد. (بر خلاف اون موردی که در ایران بلافاصله به سمت انجام MRI یا نگاری تشدید مغناطیسی میروند، پرتونگاره یا عکس رادیوگرافی بسیار مهم است زیرا برخی از نشانه ها و مواردی را نشان میدهد که در MRI نمیتوان دید. مثلا برخی ناهنجاری های مادرزادی استخوان هاو برخی جابجایی های استخوان ها که در پرتونگاری دینامیک دیده میشوند، در MRI این موارد را نمیتوان دید.)
سیتی اسکن
دومین کاری که پزشکان برای تشخیص انجام میدهند، انجام یک برش نگاری رایانه ای یا سیتی اسکن یا یک نگاره تشدید مغناطیسی یا MRI است. انجام این روش های تشخیصی به پزشک نشان میدهد که آیا این موضوع وجود دارد یا خیر. در برخی موارد پزشک یک نوار عصب انجام میدهد. (نوار عصب در مرحله ی اول هیچ کاربردی نداشته و متاسفانه در ایران در بیشتر مواقع پیش از معاینه و درمان، از بیمار نوار عصب میگیرند و این مسئله هیچ کاربردی ندارد. نوار عصب فقط در زمان خاصی برای اینکه پزشک برای مواردی غیر از کانال نخاع به بیمار شک کرده باشد باید انجام شود.)
بیشتر بخوانید: آسیب نخاعی و ستون مهره ها
روش های درمان کانال تنگ کمری
زمانی که نشانه ها به صورت شدید و یک دفعه خود را بروز دهند، در این صورت پزشک کاری که باید انجام دهد، مقداری استراحت نسبی(در ایران بسیار شایع است که به بیمار گفته میشود استراحت مطلق انجام دهید. استراحت مطلقی که در جراحی اعصاب ابدا کاربردی نداشته برعکس باعث دچار مشکلات زیادی به ویژه پوکی استخوان و غیره میشود) میباشد. استراحت نسبی یعنی از بلند کردن جسم سنگین، رانندگی زیاد و زیاد خم به جلو شدن برای مدتی که پزشک مشخص کرده است پرهیز شود.
روش های غیر جراحی
در زمان استراحت نسبی، پزشک میتواند درمان های ضد درد، ضد التهاب و غیره نیز انجام دهد. در برخی اوقات پزشک میتواند تزریق داخل بین مهره ای یا همین اپیدوال انجام دهد که درمان خوبی محسوب میشود. علاوه بر موارد ذکر شده پزشک میتواند ورزش، نرمش، ورز درمانی یا فیزیوتراپی را به بیمار پیشنهاد دهد.
جراحی
در زمانی که بیمار به صورت جدی دچار مشکلاتی شده باشد یعنی زندگی او مختل شده و راه رفتن او دچار درگیری شده باشد، برای درمان عمل جراحی انجام میشود. درمان اصلی جراحی در کانال تنگ نخاعی، لامینکتومی یعنی برداشتن قسمت های پشتی کمری است. این درمان روش های مختلف دارد (به این نکته توجه داشته باشید که لزومی ندارد همیشه پزشک پیچ و مهره یا پلاتین قرار دهد و یک کانال تنگ نخاعی با گذاشتن یک جانهشت (پروتز بین مفصلی یا پروتز بین دو مهره) کافی است و همیشه نیازی به یک جراحی سنگین به شکل گذاشتن پلاتین و پیچ و مهره نمیباشد) درمان جراحی معمولا بسیار مفید بوده و در هشتاد و پنج یا نود درصد موارد راه رفتن بیمار و دردهای کمر او بهتر میشود. در نظر داشته باشید که انجام ورزش و ورز درمانی یا همان فیزیوتراپی بعد از عمل جراحی موضوعی بسیار مهم میباشد.