جراحی دیسک کمر چگونه انجام میشود؟ جراحی دیسک کمر به منظور ترمیم و یا تنظیم مشکلاتی که در ناحیهی ستون فقرات و دیسک کمر وجود دارد انجام میشود. با توجه به شدت بیماری ممکن است جراحی به صورت تهاجمی و یا غیر تهاجمی باشد. در ادامهی این مقاله به توضیحات مختصری پیرامون دلایل انجام جراحی، انواع روشهای جراحی، عوارض پس از جراحی و دوران نقاهت جراحی دیسک کمر میپردازیم.
هدف جراحی دیسک کمر
درمان دیسک کمر در مراحل اولیه و زمانی که شدت آسیب به دیسک کمر کم باشد با درمانهای خانگی مانند استراحت، مصرف داروهای ضد التهابی، کمپرس آب گرم و یا فیزیوتراپی انجام میشود. اما اگر آسیب وارده شدید باشد تنها درمان موثر، جراحی است. جراحی دیسک کمر با هدف کاهش درد و رفع محدودیتهای عملکردی که به دلیل بیرون زدگی و یا سایر مشکلات دیسک کمر ایجاد شده است صورت میگیرد.
دلیل انجام جراحی دیسک کمر
مهمترین دلایل انجام جراحی دیسک کمر عبارتند از:
- کمردرد شدید که برای چند ماه به صورت متناوب ادامه دارد و به درمانهای معمول پاسخ نمیدهد.
- بیحسی شدید در پاها
- ناتوانی در کنترل حرکات روده
- اختلال در زندگی روزمره به دلیل بیحسی پاها، کمر درد و سایر مشکلات ایجاد شده به دلیل بیرون زدگی دیسک کمر
بیشتر بخوانید: تنگی کانال نخاع کمری
چه مشکلاتی نیاز به جراحی دیسک کمر دارند؟
همان طور که به دلایل انجام جراحی دیسک کمر اشاره کردیم مشکلاتی نیز وجود دارند که نیاز به جراحی دیسک کمر دارند. این مشکلات عبارتند از:
- هرگونه مشکل در ناحیهی دیسک کمر که با درمانهای غیرتهاجمی درمان نشود.
- اختلال در هم ترازی استخوانهای ستون فقرات
- تنگی ستون فقرات
- اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات
- اسپوندیلولیستزیس یا لغزش یک مهره روی مهرهی زیرین
- آسیبهایی که به دلیل تصادف و یا یک ضربهی مستقیم به ستون فقرات ایجاد شده است.
نحوه انجام جراحی دیسک کمر
جراحی دیسک کمر معمولاُ به عنوان یک جراحی بزرگ و تهاجمی شناخته میشود اما با پیشرفتهایی که در روش جراحی ایجاد شده است در حال حاضر اکثر جراحیهای دیسک کمر از طریق روشهای کم تهاجم صورت میگیرد. این جراحیهای معمولاُ به صورت سرپایی انجام میشوند، نیاز به بستری شدن در بیمارستان ندارند و دوران نقاهت آن کوتاهتر است. جراحی ستون فقرات توسط جراح مغز و اعصاب انجام میشود. دو شیوهی کلی برای جراحی وجود دارد:
جراحی باز یا روش تهاجمی جراحی دیسک کمر
روش جراحی باز دید بیشتری را برای جراح فراهم مینماید و جراح میتواند ساختارهای اطراف دیسک را به خوبی مشاهده نماید و جراحی را با دقت بیشتری انجام دهد اما به دلیل عوارضی که جراحی باز دیسک کمر به همراه دارد این گزینه برای تمام بیماران مناسب نیست. خونریزی بیش از حد و طولانی شدن روند بهبود جزء عوارضی هستند که جراحی باز دیسک کمر به همراه دارد. برخی از روشهای جراحی باز دیسک کمر عبارتند از:
- دیسککتومی: این عمل یکی از جراحیهایی است که به روش باز انجام میشود. در طی دیسککتومی یک بریدگی در ناحیهی کمر و محلی که آسیب دیدگی دیسک وجود دارد ایجاد میشود. طی جراحی ممکن است دیسک آسیب دیده برداشته شود تا فشار روی اعصاب ستون فقرات کاهش بیابد.
- فیوژن ستون فقرات: بعد از انجام دیسککتومی و لایمنوتومی ممکن است جراح دو مهره را در دو طرف دیسک به یکدیگر متصل نماید تا ستون فقرات پایداری بیشتری داشته باشد. ادغام دو استخوان باعث میشود میزان تحرک ستون فقرات کاهش یافته در نتیجه شدت درد نیز کاهش مییابد.
روشهای کم تهاجمی جراحی دیسک کمر
روشهای کم تهاجمی که برای دیسک کمر انجام میشوند عبارتند از:
- میکرودیسککتومی: در این روش یک برش بسیار کوچک در کمر ایجاد میشود، سپس جراح با کمک یک لولهی نازک مجهز به دوربین میتواند ناحیهی آسیب دیده را مشاهده و درمان نماید.
- لامینوتومی: در برخی موارد لازم است تا یک تکه کوچک از استخوان به نام لامینا برداشته شود. لامینا پوششی است که نخاع محافظت مینماید. برداشتن بخشی از این پوشش در درمان بیرون زدگی دیسک کمر موثر است و میتواند فشار اعصاب را کم کرده و همچنین درد کمر و پا را کاهش دهد.
- لامینکتومی نوعی دیگر از جراحی ستون فقرات است که بخش بیشتر لامینا و یا تمام آن را خارج مینماید.
مراقبتهای پس از جراحی
جراحی دیسک کمر یکی از جراحیهایی است که با درصد موفقیت بالایی همراه است و دوران نقاهت آن به سرعت طی میشود. در چند هفته اول پس از جراحی ممکن است علائمی مانند درد، ضعف و بیحسی را تحمل کنید اما این علائم به تدریج بهبود مییابند. مهمترین نکته پس از جراحی دیسک کمر این است که دورههای فیزیوتراپی را طبق برنامه انجام دهید تا بتوانید فعالیتهای روزمرهی خود را سریعتر آغاز نمائید. در چند هفتهی اول پس از جراحی دیسک کمر به این دستورالعملها دقت نمائيد:
- از بلند کردن اجسام سنگین خودداری نمائيد.
- بیش از حد خم نشوید.
- از نشستن برای مدت طولانی خودداری نمائید.
ببیشتر بخوانید: تشخیص و درمان تنگی کانال نخاع کمری
عوارض پس از جراحی دیسک کمر
برخی از عوارضی که پس از جراحی دیسک کمر ممکن است با آن مواجه شوید عبارت است از:
- عفونت
- آسیب به اعصاب یا عروق
- درد
- خروج مایع نخاعی
- خونریزی
در موارد اندکی احتمال دارد که علائم شما بهبود نیابد و یا نیاز به جراحی مجدد داشته باشید. جراحی دیسک کمر عمدتاً یک جراحی انتخابی است که با در نظر داشتن منافع و عوارض آن ممکن است به بعضی از بیماران توصیه شود. بیمار پیش از جراحی باید با تمام عوارض پس از جراحی آشنا شود و با آگاهی کامل نسبت به جراحی اقدام نماید. در موارد اورژانسی که مشکلات عملکردی در اندامهای داخلی ایجاد شده است این جراحی به صورت یک فوریت پزشکی انجام میشود.