اختلال عملکرد مفصل خاجی تهیگاهی، به مجموعه ای از شرایط گفته میشود که در آن عملکرد طبیعی این مفصل مختل شده و منجر به بروز درد در ناحیه پایین کمر، باسن یا اندام تحتانی می‌گردد. این اختلال می‌تواند ناشی از کاهش تحرک، افزایش تحرک یا التهاب این مفصل باشد. برآوردها نشان می‌دهد که بین 15 تا 30 درصد از موارد کمردرد مزمن ممکن است منشایی در مفصل خاجی تهیگاهی داشته باشند.
ناهنجاری مفصل خاجی تهیگاهی چیست؟
مفصل خاجی تهیگاهی یکی از اجزای کلیدی در ساختار اسکلتی لگن به‌شمار می‌رود که اتصال بین استخوان خاجی (ساکروم) و استخوان‌های تهیگاهی (ایلیاک) را برقرار می‌کند. این مفصل، به دلیل نقش مهم آن در انتقال وزن از ستون فقرات به اندام‌های تحتانی، در حفظ پایداری و تحرک طبیعی بدن نقشی اساسی دارد. ناهنجاری‌های عملکردی این مفصل می‌تواند منجر به بروز درد و اختلال در فعالیت های روزمره شود.
یکی از دردهای کمری به ویژه دردهای کمری یک طرفه که در بسیاری از موارد ناشناخته باقی می‌ماند و متاسفانه بیماران ماه ها و سال ها از این درد رنج می‌برند بدون این که برای آن ها تشخیصی انجام شود، مشکل ناهنجاری های مفصل خاجی تهیگاهی یا همان ساکروایلیاک است. زمانی که علت های معمولی کمر درد مانند دیسک و تنگی کانال نخاع کمری درمان میشود و بیمار همچنان درد دارد، پزشک به وجود این بیماری شک می‌کند.
محل درد بیمار در ناهنجاری مفصل خاجی تهیگاهی کجا می‌باشد؟
درد ناشی از اختلال عملکرد مفصل خاجی تهیگاهی یکی از علل شایع کمردرد پایین است که به ویژه در ناحیه لگن و باسن احساس میشود. این درد معمولا به صورت یک طرفه بوده و در ناحیه ای پایین تر و داخلی تر از برجستگی خلفی فوقانی خاصره متمرکز می‌باشد. بیماران اغلب این درد را به صورت نقطه ای و عمیق توصیف می‌کنند که ممکن است به باسن، ران، کشاله ران یا حتی ساق پا انتشار پیدا کند.
ویژگی‌های درد این ناهنجاری شامل درد مبهم یا تیز است که با فعالیت هایی مانند نشستن یا ایستادن طولانی مدت، بالا رفتن از پله ها، چرخش یا خم شدن تنه و تغییر وضعیت از نشستن به ایستادن شدیدتر میشود. در برخی موارد، درد ممکن است به نواحی دیگر مانند کشاله ران یا قسمت فوقانی ران انتشار پیدا کند.
برای تشخیص این بیماری چه روش هایی وجود دارد؟
با توجه به ماهیت پیچیده و علائم غیر اختصاصی اختلال عملکرد مفصل خاجی تهیگاهی، تشخیص قطعی این بیماری تنها از طریق روش‌های کلینیکی و تصویربرداری مرسوم مانند MRI امکان پذیر نیست. یک پزشک مغز و اعصاب یا ارتوپدیست با چند آزمایش بالینی مناسب می‌تواند به وجود این بیماری ها شک کرده و وجود آن ها را اثبات کند. دو روش کلیدی و قطعی که طبق سخنان دکتر مستوفی برای تشخیص این بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرند را در ادامه برای شما شرح می‌دهیم:
تزریق ضد التهاب در داخل مفصل تهیگاهی خاجی
بعد از انجام این روش معمولا درد ها بلافاصله از بین رفته و ثابت میشود که تشخیص پزشک در رابطه با این بیماری درست بوده است. همانطور که متوجه شده اید ترکیب داروی بی حس کننده با کورتیکواستروئید می‌تواند علاوه بر تشخیص، اثر ضدالتهابی نیز داشته و موجب کاهش طولانی مدت درد شود.
درخشه نگاری (سنتی نگاری)
درخشه نگاری یا سنتی گرافی استخوان یک روش تصویربرداری پزشکی هسته ای است که از طریق تزریق ماده رادیواکتیو و بررسی تجمع آن در استخوان ها، نواحی با فعالیت متابولیک یا التهابی بالا را شناسایی می‌کند. این روش در در زمینه تشخیص مفصل تهیگاهی خاجی، این روش می‌تواند موارد زیر را نشان دهد:
- افزایش جذب در ناحیه مفصل خاجی تهیگاهی که نشانگر التهاب، آرتریت یا فشار مکانیکی غیرطبیعی است.
- تمایز بین درد منشاء مفصل تهیگاهی خاجی و سایر منابع کمردرد مانند دیسک بین مهره‌ای یا مفصل فاست
جراحی فیوژن مفصل تهیگاهی خاجی چگونه انجام میشود؟
پس از این که بیماری تشخیص داده شد جراحی توسط بهترین جراح مغز و اعصاب پیشنهاد میشود که بسیار ساده است. این جراحی توسط پروفسور مستوفی بیشتر از 20 الی 25 دقیقه طول نمی‌کشد و به صورت سرپایی نیز می‌تواند انجام می شود. جراحی از طریق قسمت کناری ران انجام می شود. پزشک با عبور دو تیژ یا همان میخ پزشکی این مفصل را ثابت می کند تا حرکت مفصل به طور کامل متوقف شود. لازم به ذکر است که بیمار بلافاصله بعد از جراحی یک بهبودی و عدم درد را تجربه می‌کند.
جراحی فیوژن مفصل تهیگاهی خاجی چه مزایایی دارد؟
استفاده از روش های کم تهاجمی در جراحی فیوژن مفصل خاجی تهیگاهی باعث کاهش آسیب به بافت های اطراف، کاهش خونریزی، کوتاه تر شدن زمان بستری در بیمارستان و تسریع در بهبودی میشود. مطالعات نشان داده اند که بیماران پس از این نوع جراحی، کاهش قابل توجهی در درد و بهبود عملکرد فیزیکی را تجربه می‌کنند.